पंचांग हे हिंदू ज्योतिषातील एक फलज्योतिष कॅलेंडर आहे. हे ग्रह आणि नक्षत्रांच्या स्थानाची माहिती देते, तसेच त्यांचा मानवी जीवनावर असणारा प्रभाव दर्शविते. "पंचांग" हा शब्द "पंच" म्हणजे "पाच" आणि "अंग" म्हणजे "आयाम" ह्यांपासून आला आहे, आणि हा ज्योतिषीय डायरी पाच वेगवेगळ्या प्रकारच्या माहितीवर काम करते: आठवड्याचा दिवस (वारा), चंद्राचा दिवस (तिथि), नक्षत्र (नक्षत्र), योग आणि करण.
undefined
undefined 23, 2025
| undefined | undefined 23, 2025
“”
: NaN:NaN AM
“”
“”
“”
:
:
:
:
:
:
-
-
-
-
अनेकवेळा विचारलेल्या प्रश्नांचा उत्तर पुरवठा
Q. पंचांगाचा ज्योतिषशास्त्रात कसा वापर केला जातो?
पंचांग म्हणजे भारतीय कॅलेंडरचा एक भाग आहे, जो दिन, मास, तिथी, वार आणि नक्षत्र यांचे महत्त्व दर्शवतो. ज्योतिष शास्त्रात पंचांगाचा उपयोग करण्यासाठी खालील बाबी महत्त्वाच्या आहेत:
1. **तारीख आणि तिथी**: पंचांगात दिलेल्या तिथींवरून ग्रहांच्या स्थितीचा अभ्यास केला जातो. त्यामुळे एखाद्या व्यक्तीच्या जन्मतारीखानुसार तिच्या कुंडलीचा अभ्यास केला जातो.
2. **वार**: प्रत्येक वाराचे सामान्यतः वेगळे महत्त्व असते. उदाहरणार्थ, रविवार देवतेच्या पूजा, सोमवार भगवान शिवाच्या उपासनेसाठी अनुकूल आहे.
3. **नक्षत्र**: पंचांगामध्ये नक्षत्रांचा समावेश असतो. नक्षत्राची स्थिती व्यक्तीच्या कार्यांवर परिणाम करते. ज्योतिषशास्त्रात व्यक्तीच्या जन्मातील नक्षत्रानुसार ग्रहांचा प्रभाव तपासला जातो.
4. **योग आणि करण**: पंचांगात योग आणि करण यांचा उपयोग त्या दिवशीच्या एकूण चक्राचे विश्लेषण करण्यासाठी केला जातो. हे विविध घटनांसाठी शुभ किंवा अशुभ असल्याची माहिती देतात.
5. **शुभ मुहूर्त**: पंचांगाद्वारे योग्य शुभ मुहूर्त निश्चित करून साखरपुडा, विवाह, मुंडन इत्यादी कार्यांसाठी योग्य वेळ निवडला जातो.
पंचांगाचा वापर करून ज्योतिषी व्यक्तींच्या जीवनामध्ये येणाऱ्या सुवर्णकाळाबद्दल आणि संकटाबद्दल माहिती देते, ज्यामुळे ते त्यांच्या निर्णयांमध्ये अधिक समजून उमजून वागू शकतात.
पंचांग हे ज्योतिषी आणि वेदिक ज्योतिषात रस असलेल्या व्यक्तींसाठी एक महत्त्वाचे साधन आहे. यामुळे त्यांना घटनांसाठी (जसे की weddings, व्यवसाय सुरू करणे) शुभ काळ ठरवायला मदत होते, ग्रहांच्या प्रभावांचे समजण्यास मदत होते आणि ज्योतिषsay रूझानांवर आधारित वैयक्तिक निर्णय घेण्यास मार्गदर्शन करते.
Q. पंचांगचे पाच मुख्य घटक कोणते आहेत?
1. तिथी (Tithi) - चंद्राच्या चक्रानुसार एका दिवशी एक किंवा दोन तिथी असतात.
2. वासर (Vaar) - सप्ताहातील दिवस, जसे सोमवार, मंगळवार इत्यादी.
3. नक्षत्र (Nakshatra) - चंद्राची स्थिती नक्षत्राच्या आधारे.
4. योग (Yoga) - चंद्र व सूर्य यांच्या स्थितीवर आधारित एक गणिती तत्त्व.
5. करण (Karana) - तिथीच्या दोन भागांपैकी एक, जो चंद्राच्या स्थितीवर आधारित असतो.
हे पाच घटक एकत्रितपणे पंचांग तयार करतात, ज्याचा उपयोग हिंदू धार्मिक कार्ये आणि उत्सव ठरवण्यासाठी केला जातो.
पाच मुख्य घटक आहेत:
तिथी: चंद्राचा दिवस (एक चंद्र महिन्यात 30 तिथी असतात),
नक्षत्र: चंद्र ज्या नक्षत्रात स्थित आहे (27 नक्षत्रे),
योग: सूर्यमंडल आणि चंद्राचं आंगिक संबंध,
करण: तिथीचा अर्धा भाग,
वर: आठवड्यातला दिवस,