मोक्षदा एकादशी २०२४: मोक्षदा एकादशी कधी आहे? | कोणत्या विधींचा पालन करावा?
In Hinduism, every ekadashi holds special importance. There are 24 Ekadashi dates throughout the year, each dedicated to the worship of Lord Vishnu.
In the Hindu calendar, Mokshada Ekadashi, also called Vaikuntha Ekadashi, is one of the most important fasting days. Usually occurring in November or December, it falls on the eleventh day (Ekadashi) of the waxing moon (Shukla Paksha) in the month of Margashirsha. Additionally, the Ekadashi fast is beneficial for attaining liberation (moksha). This auspicious day is dedicated to Lord Vishnu, the preserver and protector of the universe. Let’s learn when the Mokshada Ekadashi fast will be observed this year and its significance.
मोक्षदा एकादशीची कथा मोक्षदा एकादशी ही हिंदू धर्मातील एक महत्वाची एकादशी आहे, जी कार्तिक शुद्ध एकादशी दिवशी साजरी केली जाते. या दिवशी भगवान विष्णूच्या उपासनेचा विशेष महत्त्व आहे आणि भक्तांनी या दिवशी उपवास करून मोक्षप्राप्तीसाठी प्रार्थना केली जाते. कथेप्रमाणे, एकदा यमराज आणि भगवान विष्णू यांच्यात संवाद झाला. यमराजाने विष्णूला सांगितले की, प्राण्यांचे प्राण घेण्यात त्याचे काम अत्यंत कठीण आहे आणि त्या चक्रात अनेक आत्मा संसारात फिरत आहेत. यावर भगवान विष्णूने यमराजाला एक मार्ग दिला. त्यांनी सांगितले की, विवियुक्त राहणारे भक्त मोक्षदा एकादशीच्या दिवशी उपवास करून माझी पूजा केल्यास त्यांना मोक्ष प्राप्त होईल आणि त्यांच्या आत्मा चक्रातून मुक्त होतील. त्यानंतर यमराजाने द्वारका येथे आपल्या भक्तांचा उद्धार करण्यात मदत केली. या दिवशी उपासना करणा-या व्यक्तींचा विशेष आशीर्वाद भगवान विष्णू देतात आणि त्यांच्या सर्व पापांचा नाश करतात. त्यामुळे, मोक्षदा एकादशी प्रत्येक भक्तासाठी मोक्षाची आशा देणारी एक महत्वपूर्ण आणि धार्मिक दिवशी ठरते. या दिवशी उपवास केल्याने, भक्तांना शांती, समृद्धि आणि मोक्षाचे लाभ मिळतात, ज्यामुळे भगवान विष्णूच्या आराधनेचे महत्व अधिक वाढते.
In the Brahmanda and Padma Puranas, Lord Krishna tells King Yudhishthira about the legend of Mokshada Ekadashi. It tells the tale of Champaka's ruler, King Vaikhanasa. He had a disturbing dream one night in which he saw his forefathers in agony in Naraka (Hell) and begged him to help them get out. The monarch, troubled by this vision, asked the Brahmins in his court for advice on delivering his ancestors from their suffering and giving them moksha (salvation). The Brahmins suggested that he speak with the guru Parvata Muni. The king's father had sinned by ignoring his marital responsibilities during his wife's ovulation and choosing to visit a village instead, the sage disclosed after pondering. The king should keep the vrata (vow) of Mokshada Ekadashi, according to Parvata Muni, to atone for this wrongdoing. Following the sage's counsel, King Vaikhanasa and his wife, kids, and family observed the fast on Mokshada Ekadashi. The gods of Svarga (Heaven) were pleased by his earnest dedication and observance of the vrata, and they raised his father from torment to heaven. The Chintamani, a jewel that satisfies all cravings, is thus compared to Mokshada Ekadashi, emphasizing the great spiritual merit obtained through this observance, which can raise souls from hell and result in salvation.
मोक्षदा एकादशीचे महत्त्व मोक्षदा एकादशी हा हिंदू धर्मामध्ये एक अत्यंत पवित्र दिवस आहे. हा दिवस कार्तिक महिन्याच्या शुद्ध एकादशीला साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने अर्जुनाला भगवद गीतेचे उपदेश दिले होते. म्हणून, हा दिवस भक्तांसाठी विशेष महत्त्वाचा मानला जातो. मोक्षदा एकादशीचे दुसरे एक महत्त्व आहे की या दिवशी उपवास ठेवून भक्त आत्म्याच्या मोक्षाची प्राप्ती करण्यासाठी प्रार्थना करतात. या दिवशी केलेल्या उपवासाने सर्व पापांची मुक्ति होते आणि भक्तांना शांति आणि आनंद मिळतो. किमान भक्तांनी या दिवशी भगवान विष्णूची आराधना करणे आवश्यक आहे. या दिवशी विष्णूच्या प्रेरणांनी भक्तांना सकारात्मक ऊर्जा मिळते आणि त्यांच्या जीवनाच्या अडचणींवर मात करण्याची शक्ती मिळते. मोक्षदा एकादशी साजरी करण्याची प्रथा अनेक शतके चालू आहे आणि आजही भक्त विविध संस्कार आणि पूजा विधी याठिकाणी साजरी करतात, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनातील ताणतणाव कमी होतो. सारांशात, मोक्षदा एकादशी ही एक अद्भुत संधी आहे आत्मिक उन्नतीसाठी, तसेच भगवान विष्णूच्या आशीर्वादाची प्राप्ती करण्यासाठी.
A very important day in Hinduism, Mokshada Ekadashi is known mostly for its ability to give followers and their ancestors Moksha, or spiritual emancipation, which cleanses the soul and ends the cycle of birth and death. This occasion is also dedicated to expressing devotion to Lord Vishnu, who is seen as the ultimate protector, and worshiping Him is believed to bring divine blessings.
मोक्षदा एकादशीसाठी उपवासी राहण्याच्या तारखा आणि वेळा आहेत: 2023 मध्ये, मोक्षा एकादशी आवडती म्हणजे बहुधा 13 डिसेंबर रोजी असून, उपवासी राहण्याची वेळ 12 डिसेंबरच्या रात्री १२:२५ पासून सुरू होईल आणि 13 डिसेंबरच्या दिवशी सूर्योदयानंतर उपवास सोडता येईल. त्यामुळे, उपवासी राहण्यासाठी 12 डिसेंबरची रात्र हे उपवास प्रारंभ करण्याचे वेळ आहे आणि 13 डिसेंबर निराश्रयभवना अंतर्गत उपवास संपवायचा आहे.
Mokshada Ekadashi will be observed on Wednesday, December 11, 2024. On December 12, the time for Paran (breaking the fast) will be from 07:05 to 09:09 AM. The end time of Dwadashi on the day of Paran is 10:26 PM.
मोक्शदा एकादशीच्या मुहूर्त आणि शुभ समयाची माहिती
Ekadashi Tithi begins on December 11, 2024, at 03:42 AM.
Ekadashi Tithi ends on December 12, 2024, at 01:09 AM.
मोक्षदा एकादशीवर उपवास ठेवण्याची प्रक्रिया: 1. **उपवासाची तयारी**: मोक्षदा एकादशीचा उपवास ठेवायचा असल्यास, या दिवशी विशेष तयारी करणे आवश्यक आहे. आपल्या आहारात बदल करून पाण्याचा पुरेसा वापर करावा. 2. **संध्याकाळी पूजा**: एकादशीच्या आधीच्या रात्री, संध्याकाळी भगवान विष्णूची पूजा करा. दिवा लावा आणि प्रार्थना करा. 3. **उपवासाच्या दिवशी प्रार्थना**: उपवासाच्या दिवशी भगवान विष्णूच्या भक्तीमध्ये मन व्यस्त ठेवा. प्रार्थना करा आणि ध्यानधारणेवर लक्ष केंद्रित करा. 4. **आहार निवडे**: पोषक आहार घेणे आवश्यक आहे. काही लोक फक्त फळे, दूध किंवा अन्न सामग्री घेण्याची परवानगी देतात. 5. **पाण्याचा उपयोग**: उपवासी असताना आपल्याला पाणी पिण्यास संमती आहे. जितके शक्य असेल तितके पाणी प्या. 6. **संध्याकाळी पूजा**: उपवासाच्या दिवसा रात्री, आपल्याला आभार मानण्यासाठी पुन्हा एकदा पूजा करावी लागेल. भक्तीपूर्वक शंख, घंटा व पूजा वस्त्रांचा वापर करा. 7. **उपवासाचा समारोप**: दुसऱ्या दिवशी, उपवासा नंतर, आहारा करायला सुरुवात करताना शांतपणे आणि ध्यानपूर्वक जेवण घ्या. 8. **दातानंतर भिक्षाटन**: उपवास संपल्यानंतर भिक्षाटन करणे आणि दुसऱ्यांना आशीर्वाद देणे महत्त्वाचे आहे. या पध्दतींनुसार मोक्षदा एकादशीचा उपवास आपल्याला मानसिक आणि आध्यात्मिक लाभ देईल.
- • A Geeta path is recommended while observing a fast.
- • A strict fast (24 hours) is kept on Ekadashi from the break (from sunrise to the dawn of the next day) of the day to the next morning.
- • Avoid eating rice, garlic, and onions even if you are not observing fast. Avoid sleeping during a fast. Keep your thoughts pure.
- • Donate to the needy.
Chant the following Mantra during pooja:
“ॐ नमो भगवते वासुदेवाय नमः”
I bow to the Lord who lives in the hearts of all
As we observe Mokshada Ekadashi, we seek liberation for ourselves and honor our ancestors, who have paved the way for our existence. By embracing this sacred day with sincerity and devotion, we can hope to attain spiritual enlightenment, peace, and prosperity. Whether through fasting, prayer, or acts of kindness, Mokshada Ekadashi serves as a reminder of our spiritual journey toward liberation and unity with the divine.
अस्वीकृती
The above-provided information is based on various research. Facts may vary according to traditional customs and regions. Kindly consult before performing the rituals.
.jpg)
.jpg)
